BORNOVA BELEDİYESİ
MEVLANA TOPLUM VE BİLİM MERKEZİ
PROJE BAŞLANGIÇ – BİTİŞ TARİHLERİ VE MEVCUT DURUMU
– Proje Kabul Tarihi : 02.03.2010
– Başlangıç (Açılış) Tarihi : 13.10.2010
– Bitiş Tarihi : Sürdürülebilir
Tamamlanmamış İse, Hâlihazırda Tamamlanma Oranı
- Fiziksel Olarak Tamamlanma Oranı (%): 85
- Mali (Parasal) Olarak Tamamlanma Oranı (%): 90
· FİNANSMAN
%100 Belediye Bütçesi
Merkezimiz Toplum Merkezi birimi ile bölge halkına hizmet etmenin yanısıra Bilim Merkezi birimi ile tüm Bornova halkına ve yakın gelecekte de tüm İzmir’e hizmet vermeyi hedeflemektedir. Birimlerimizi kısaca tanıtmak gerekirse:
Toplum Merkezi bünyesindeki Pisikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR), Sosyal Hizmetler, Sağlık ve bunlara ek olarak yakın gelecekte programa dahil edilmesi planlanan “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi” birimi ile Mevlana Mahallesi sakinlerine ulaşılmaya, bölge sorunları irdelenmeye ve çözüm yolları bulunmaya çalışılacaktır. Bu sebeple Mevlana Mahallesi Muhtarlığı’na da Merkezimiz içerisinde yer verilerek bir bütünlüğün oluşmasına ve vatandaşların kendilerine sunulan hizmetten aynı noktada ve en iyi şekilde yararlanmalarına olanak sağlanmıştır.
Toplum Merkezimize bağlı psikolojik danışma birimimizde, uzman psikolojik danışman eşliğinde sağlıklı benlikler yaratabilen bireyler, birbirleriyle iletişim ve etkileşim kurabilen aileler ve uyum içinde yaşarken farklılıklara saygı duyabilen bir toplum oluşturabilmeye yönelik rehabilite edici hizmetler sunulmaktadır. Ayrıca günümüz şartlarında gerek teknolojik gelişmeler, gerek ekonomik ve kültürel zorluklar nedeni ile çocuklarının gösterdiği kişilik farklılıklarını ve değişen ihtiyaçlarını anlamakta ve gidermekte zorlanan ailelere yönelik eğitim seminerleri düzenlenmesi için planlamalar yapılmaktadır. Bunlara ek olarak sosyal hizmet birimimizde de maddi – manevi ve sosyal yoksunlukların giderilmesine, birey ve ailelerin hayat standartlarının iyileştirilmesine yönelik koruyucu ve önleyici hizmetlerin yapılandırılması sağlanmaktadır. Yine sosyal hizmet birimimizde farklı ihtiyaç ve yardım için başvuran vatandaşlarımıza da gerekli yönlendirmeler yapılmakta, ihtiyaçlarına cevap verebilecek kurumlarla irtibata geçilmektedir. Açılışından günümüze bir yıl gibi kısa bir zaman geçmesine karşın bölge halkından ~490 vatandaşımız bu hizmetlerden doğrudan yararlanma olanağı bulmuştur.
2010 yılından buyana devam etmekte olan OKS hazırlık (BELGEM), okuma ve yazma, ingilizce ve tiyatro kurslarına 2011 yılı içerisinde bağlama, resim, çocuk korosu, el sanatları, takı tasarım, satranç ve voleybol kursları da eklenmiş ağırlıklı olarak çocuklar olmak üzere ~900 genç ve yetişkin bu hizmetlerden ücretsiz olarak faydalanmıştır. Ayrıca Bornova Belediyesi tarafından çocuklar için düzenlenen “Sinema Günleri” ve “Kukla Günleri” gibi etkinliklere de ~3500 kişi yine hiçbir ücret ödemeden katılmış, farklı bir etkinliğe Merkezimiz aracılığı ile ulaşma olanağı bulmuştur.
Merkezimizde Belediyemizin halk sağlığına verdiği önem neticesinde oluşturulmuş sağlık birimimiz de bulunmaktadır. Uzman doktor ve hemşirelerimiz halk sağlığını korumaya yönelik genel sağlık taramaları yapmakta, sağlık konusunda vatandaşımızı bilinçlendirmeye yönelik seminerler düzenlemektedirler.
Evde gebe, bebek ve lohusa bakım hizmeti, günümüzde kentsel yoksulluk bölgelerindeki en çok ihtiyaç duyulan, ancak aile hekimliği sisteminde gerekli özenin gösterilemediği bir hizmet haline gelmiştir. Bu hizmetin sağlanmasında yerel yönetimlerin etkinleştirilmesi, önemli bir açığı kapatması açısından önemlidir. Bu hizmetin amacı; özellikle kentlerin yoksul alanlarında evde gebe, bebek, lohusa ve 15-49 yaş kadınlara yükseköğrenim görmüş ebeler tarafından verilen ebelik hizmetinin değerlendirilmesidir.
Evde gebe, bebek ve lohusa bakım hizmetinin sunulması Bornova’da 2010 Yılı Nisan ayında başlamış olup 2011 Yılı Nisan ayından buyana da Merkezimizin bulunduğu bölgeyi de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu kapsamda Merkezimizde yüksek lisans öğrenimi gören 2 ebe tümüyle sahada ve mobil olarak hizmet sunmakta olup, Nisan ayından buyana yürütülen yoğun çalışmalar sonucunda bölgenin amaca uygun olarak profili çıkararak ~1400 çocuk ve yetişkine ulaşmışlar ve destek vermeye başlamışlardır.
Yerel yönetimlerin desteğiyle evde ebeler tarafından yapılacak 15-49 yaş kadın, gebe, bebek ve lohusa ziyaretleri ve bakımı toplum sağlığında günümüz sağlık politikaları kapsamında yetersiz kalan bir hizmetin sağlanması açısından önemlidir. Bu çalışma sonucunda, evde bebek, gebe ve lohusa bakım hizmetlerinin, belediyelerin ulusal düzeyde sahip çıkabilecekleri bir model olabileceği ve bu hizmetlerin sivil toplum örgütleri ve üniversiteler tarafından desteklenmesi de önerilebilecektir.
Günümüzde önemi kavranmış olan bir diğer eğitim gerekliliği de okul öncesi eğitimdir. Bu nedenle söz konusu eğitime sosyo-ekonomik koşulları nedeniyle ulaşamayan 3-6 yaş grubu çocuklarımız için de Merkezimizde oyun ve eğitim alanlarının 2012 yılında hizmete girmesi planlanmaktadır.
Toplum Merkezine ilişkin sayısal bir hedefin verilmesi doğru olmamakla beraber 2011 yılı sonuna kadar bölgedeki ~7000 vatandaşımıza kurslar, eğitimler, sosyal programlar, vb etkinlikler ile ulaşılması ve sunulacak hizmetlere olan talebin zaman içerisinde artarak değişemesi beklenilmektedir.
Ek olarak çocuk tiyarosu, kukla tiyatrosu, sinema günleri, konferanslar, çalıştaylar ve okulların düzenleyebileceği etkinlikler için kullanılması planlanan 180 kişilik çok amaçlı salonu; merkez içi toplantılar, proje toplantıları ve benzeri ihtiyaçlar için kullanılması planlanan 12 kişilik toplantı salonunu ve mevcut program dahilinde Bornova Gençlik Eğitim Merkezi (BELGEM) tarfından bölgedeki 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin eğitimlerine destek verilen ve aynı zamanda ilköğretim öğrencilerine yönelik İngilizce derslerinin de verildiği 2 dersliği Merkezimiz ortak alanları olarak belirtebiliriz. Ayrıca düzenli olarak kayıtları devam eden Belediyemiz, AÇEV ve Bornova Halk Eğitim Merkezi işbirliğiyle gerçekleşen “okuma – yazma” kursuları da faaliyetlerine devam etmektedir.
Bilim Merkezi’ne bağlı birimleri ise kısaca “Popüler Bilim Kulüpleri” olarak adlandırdığımız Astronomi Odası, Bilim Tarihi ve Felsefesi Odası, Biyoloji Laboratuvarı, Fizik Laboratuvarı, Kimya Laboratuvarı ile Fosilbilim ve Doğa Tarihi Odası olarak sıralayabiliriz. Eğitmenlerin tamamı üniveristelerin ilgili birimlerinde doktora eğitimlerini tamamlamış veya devam etmektedir. Bu sayede programın iç hedeflerine uygun olarak yüksek kalitede istihdam yaratılmış, üniversitelerdeki deneyimli atıl potansiyelin birikimlerini gençlerle paylaşması sağlanmıştır.
Bu birimlerde gençlerde farkındalık yaratılarak, klasik yöntemlerden farklı olarak işitsel, görsel ve en önemlisi dokunsal temaların tümünü kullanarak bilimi ve etik değerleri modern bir bakış açısıyla sunulmaktadır. Bu sayede gençlerin edinecekleri kazanımlar ile neden-sonuç ilişkisi kurabilen, analitik düşünme becerisi kazanmış, geleceklerine dair daha iyi tercihler yapabilen bireyler haline dönüşmelerine yardımcı olunması hedeflenmektedir.
Eğitim grupları birbirine yakın yaşlardaki bireylerden oluşturulduğu için katılımcıların bilgi düzeylerine uygun olarak eğitimlerde uygulanması planlanan aktiviteler ve deneyler Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) müfredatı da göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Bu sebeple MEB, bölge okulları ve öğretmenler ile ortak planlamalar ve etkinliklerin de yapılması yakın gelecek hedeflerimiz arasında yer almaktadır.
Bilim Merkezinde sunulan eğitime dair programa kısaca değinmek gerekirse; 2010 yılı sonlarında başlanılan ve 88 öğrencinin kabul edildiği pilot uygulamanın ardından 2011 yılı Mayıs ayında birinci dönem eğitimler başlatılmış ve 18 Haziran 2011 günü yapılan töreni ile ~350 öğrencimize Belediye Başkanımız Sn.Prof.Dr. Kamil Okyay SINDIR tarafından katılım belgesi verilmiştir.
Mevcut program dahilinde her eğitim dönemi toplam 12 haftadan oluşmaktadır. Gelen başvuruların ardından programa kabul edilen öğrenciler 16 kişilik bilim kulüplerindeki eğitimlerine başlamaktadır. Her bilim kulübünde 4 grup oluşturulmakta ve toplamda her eğitim dönemi için 20 grup ile hizmet verilmektedir. Böylece ilk 3 aylık dönem için 320 ve bir yıl içerisde de ~1300 gence hizmet verilmesi hedeflenmektedir. Bu eğitimin ilk 2 haftasında gençler kendi bilim kulüplerindeki eğitimlerine devam ederlerken aynı zamanda Bilim Tarihi ve Felsefesi Kulübü’nden de paralel eğitim almaktadırlar. Bu sayede gençlere bilimsel etik, bilim ahlakı, tartışma kuralları ve karşıdakini dinleme gibi konularda bilgiler aktarılmakta ve onlarda bir farkındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Mevcut haliyle ilköğretim ikinci kademe öğrencilerine verilen Bilim Merkezine özgün eğitim müfredatında yaz boyunca gerekli düzenlemelerin yapılmasının ardından program 2011 yılı Güz Programı ile lise öğrencilerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. 2012 yılı Güz Programında ise başta üniversite öğrencileri olmak üzere yetişkinlere yönelik programların başlatılması hedeflenmektedir. Farkedileceği gibi ilköğretim I. kademe öğrencilerimiz için bir eğitim programı henüz yoktur. Merkezimiz iç tasarımının genel olarak 7. Sınıf ve üzeri yaşlardaki bireyler için uygun olmasından dolayı miniklerimizin başvuruları Belediyemiz bünyesindeki Genç Kaşifler Bilimevi’ne yönlendirilmektedir. Ancak onlar için de uygun olarak tasarlanan Astronomi Kulübü, Bilim Tarihi ve Felsefesi Kulübü ile yakın zamanda tasarımları ve yapımı tamamlanacak olan Fosilbilim ve Doğa Tarihi Kulübü’nün 2012 yılı Bahar Programı dahilinde bu yaş grubu için başvuruları kabul etmeye başlaması hedefler arasındadır.
Burada kurulan Toplum ve Bilim Merkezi’nin yediden yetmişe tüm halkımıza hizmet vermesi öngörülmektedir. Bu vesile ile Bilim Merkezi’nde haftasonlarında yetişkinlerin de katılabileceği programlar oluşturulacaktır. Bu programa kendini genç hisseden, bilime ilgi duyan, bilimle uğraşmayı isteyen ancak buna fırsatı olmamış/bulamamış vatandaşlarımızın katılmasını beklemekteyiz. Gün içerisinde 1 – 2 saatlik turlar halinde yapılması planlanan bu etkinliklerin 2011 yılı Aralık ayından itibaren diğer programların dışında özel olarak hayata geçirilmesi öngörülmektedir. Buna paralel olarak önceki dönemlerde başlatılan ve 1300’e yakın öğrencimize ulaşılan “Popüler Bilim Seminerleri” programımızı daha yoğun bir takvimlendirme ile revize etmekte ve Kasım ayından itibaren Cuma ve Cumartesi günleri herkse açık olarak sunmayı planlamaktayız. Bu sayede Bilim Merkezi’nde ilk yıl 5000’i aşkın bilim meraklısına ulaşılarak bilimde farkındalık eğitimlerinin verilmesi hedeflenmektedir.
Böylece Bornova Belediyesi eğitime verdiği desteği arttırmaya devam etmekte ve eğitim halkalarını birbirine bağlamaktadır. Yaşam Boyu Eğitimde Bir Kent Projesi olarak Mevlan Toplum ve Bilim Merkezi yeni bir başlangıç, bilimi sevdirmek, toplumu bilinçlendirmek ve bütünleştirmek için atılmış yeni bir adımdır. Böylesi programlara desteğin devamı genç nesillerin daha yaratıcı ve daha çok düşünen, irdeleyen bireyler olmasının önünü açacak, toplum hayatının sorunları saptanarak vatandaşlarımız ile birlikte uygun çözüm yolları bulunmasına yardımcı olacaktır.
Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi Ekibi
