Birçok kozmetik, gizli ve potansiyel olarak tehlikeli ‘kalıcı kimyasallar’ içerir!
Bilim insanları, test edilmiş makyaj ürünlerinin yaklaşık yarısında uzun ömürlü PFAS bileşiklerinin izlerini buldular.
Yeni bir araştırma, potansiyel olarak zararlı olan PFAS kimyasallarının ABD ve Kanada makyaj ürünlerinde ne kadar yaygın olduğunu ortaya koyuyor. (AMY SHAMBLEN/UNSPLASH.COM)
Yeni bir kimyasal analiz, güzellik ürünleriyle ilgili çirkin bir gerçeği ortaya çıkardı: Birçoğu, PFAS adı verilen oldukça uzun ömürlü ve potansiyel olarak zararlı “kalıcı kimyasallar” içerebilir.
Per- ve polifloroalkil maddelerin kısaltması olan PFAS, vücutta yıllarca ve çevrede yüzyıllarca yer alabilecek kadar dayanıklı binlerce kimyasal içerir. Sadece birkaç PFAS’ın sağlık üzerindeki etkileri iyi bilinmektedir, ancak bu bileşikler yüksek kolesterol, tiroid hastalıkları ve diğer problemlerle bağlantılıdır.
Indiana-Notre Dame Üniversitesi’nden kimyager ve fizikçi Graham Peaslee, “Bilinen iyi bir PFAS yok” diyor.
Peaslee ve meslektaşları, 15 Haziran 2021 tarihinde Environmental Science & Technology Letters’da, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da PFAS için ilk büyük kozmetik taramasında, test edilen 200’den fazla ürünün %52’sinin yüksek flor konsantrasyonlarına sahip olduğunu ve PFAS’ın varlığını düşündürdüğünü çevrimiçi raporunda bildirdi.
| Kozmetik kimyasalları | ||
| Test edilen 200’den fazla güzellik ürünü arasında, yaklaşık yarısı yüksek seviyelerde flor içeriyordu – bu da potansiyel olarak zararlı PFAS bileşikleri için bir belirteçtir. Özellikle suya dayanıklı maskaralar, likid rujlar ve fondötenlerin bol miktarda flor içermesi muhtemel. | ||
| Yüksek düzeyde flor içeren makyaj malzemeleri | ||
| Makyaj malzemesi türü | Test edilen ürün sayısı | Yüksek flor oranı(%) |
|
Tüm dudak ürünleri (ruj, gloss vb.) |
60 | %55 |
|
Likid ruj |
42 |
%62 |
|
Fondöten (likid, krem) |
43 | %63 |
|
Kapatıcı |
11 |
%36 |
|
Diğer yüz ürünleri (allık, bronzer vb.) |
30 |
%40 |
|
Tüm maskara çeşitleri |
32 |
%47 |
|
Suya dayanıklı maskara |
11 |
%82 |
| Diğer göz ürünleri (far, eyeliner vb.) |
43 |
%58 |
| Test edilen kozmetik ürünleri | 231 |
%52 |
Peaslee, PFAS’ın makyajdaki potansiyel sağlık risklerinin henüz net olmadığını söylüyor. Ancak makyaj yaparken PFAS’ı yutan veya emen insanların yanı sıra, kanalizasyona akan kozmetikler içme suyuna karışabilir.
Peaslee’nin ekibi, 231 kozmetikte PFAS’ın önemli bir bileşeni olan flor miktarını ölçtü. Fondötenlerin %63, dudak ürünlerinin %55’i ve suya dayanıklı maskaraların %82’si yüksek düzeyde flor içeriyordu – bir kağıda yayılan ürünün santimetre karesi başına en az 0.384 mikrogram flor. Özellikle uzun ömürlü veya suya dayanıklı ürünlerin çok fazla flor içerme ihtimali yüksektir. PFAS suya dayanıklı olduğu için bu mantıklıdır.
Spesifik PFAS için ayrıca test edilen yirmi dokuz ürünün tümü bu kimyasallardan en az dördünü içeriyordu, ancak yalnızca bir ürün, bileşenleri arasında PFAS’ı listeledi. Bu bileşikler, kendi potansiyel sağlık risklerini ortaya koymanın yanı sıra vücutta kanserler ve düşük doğum oranları ile bağlantılı olan -perfluorooctanoik asit gibi- diğer PFAS’lara parçalanabilir.
Hazırlayan: Yüksek Kimyager Ceren Güdücü Ünver
Kaynak:
- D. Whitehead et al. Fluorinated compounds in North American cosmetics. Environmental Science & Technology Letters. Published online June 15, 2021. doi: 10.1021/acs.estlett.1c00240.
- https://www.sciencenews.org/article/cosmetics-makeup-pfas-chemicals
